Link tussen Insulineresistentie en Menstruatieklachten

Heb je last van onregelmatige menstruaties, hevige bloedingen of pijnlijke cycli? Misschien ligt de oorzaak niet alleen bij je hormonen, maar ook bij je stofwisseling. Insulineresistentie – een voorloper van diabetes type 2 – speelt een cruciale rol bij hormonale disbalansen die menstruatieproblemen veroorzaken. In dit artikel bespreken we de wetenschappelijke link tussen insulineresistentie en menstruatieklachten, en of de HbA1c-test nuttig is om je risico in te schatten.

PCOS = Polycysteus Ovarium Syndroom (ziet eruit als een druiventros)

De Link Tussen Insulineresistentie en Menstruatieklachten

Insulineresistentie zorgt voor chronisch verhoogde insulinespiegels, wat je hormoonhuishouding flink kan ontregelen. Hier zijn de belangrijkste mechanismen:

Hyperinsulinemie en Androgenen

Een teveel aan insuline stimuleert de eierstokken om meer mannelijke hormonen (androgenen, zoals testosteron) aan te maken. Dit draagt bij aan PCOS (Polycysteus Ovarium Syndroom), een veelvoorkomende oorzaak van:

• Onregelmatige of uitblijvende menstruaties

• Anovulatie (geen eisprong)

• Hevige bloedingen (menorragie)

Bron: Diamanti-Kandarakis et al. (2008). Insulin resistance in PCOS. JCEM, 93(1), 47-53.

Leptine en Ontstekingsreacties

Insulineresistentie gaat vaak samen met chronische ontsteking en verhoogde leptine (een hormoon dat de eetlust reguleert). Dit kan de hypothalamus-hypofyse-ovarium-as (HPO-as) verstoren, wat leidt tot:

• Onregelmatige cycli

• Minder vaak ovuleren

Bron: Moschos et al. (2002). Leptin and reproductive function. Hum Reprod, 17(5), 1423-1431.

Oestrogeen-Progesteron Disbalans

Insulineresistentie bevordert oestrogeendominantie doordat:

• De lever minder oestrogeen afbreekt

• Progesteron daalt (door anovulatie)

Dit kan leiden tot:

• Hevig bloedverlies

• Pijnlijke menstruaties (dysmenorroe)

Bron: Pugeat et al. (2011). Insulin resistance and estrogen metabolism. Fertil Steril, 95(3), 1015-1018.

Is de HbA1c-test Nuttig om in te zetten bij Menstruatieklachten?

De HbA1c-test meet je gemiddelde bloedsuikerspiegel over 2-3 maanden en wordt vaak gebruikt om diabetesrisico in te schatten. Maar is het ook relevant voor menstruatieproblemen?

Waarom Relevant?

• Vrouwen met HbA1c >5,7% (prediabetes-bereik) hebben vaker PCOS, anovulatie en hevige menstruaties (Kim et al., 2018).

• Een studie in Diabetes Care toonde aan dat vrouwen met HbA1c tussen 5,7-6,4% een dubbel zo hoog risico hebben op menstruatiestoornissen.

Bron: Kim et al. (2018). HbA1c and menstrual dysfunction. Diabetes Care, 41(3), e25-e26.

Beperkingen van de HbA1c-test

Hoewel de test dus nuttig is om na te gaan of je leefstijl mogelijk aangepast moet worden om minder menstruatie- of overgang gerelateerde klachten te ervaren, is de HbA1c niet de meest gevoelige test voor vroege insulineresistentie. Wil je vroegtijdig testen of je mogelijk insulineresistent bent dan kun je kiezen voor:

• HOMA-IR (berekend uit nuchtere glucose en insuline)

• Orale glucosetolerantietest (OGTT)

Conclusie & Aanbevelingen

Insulineresistentie is een belangrijke onderliggende oorzaak van menstruatieklachten, vooral via:

✔ Verhoogde androgenen (PCOS)

✔ Ontstekingsreacties & leptine-ontregeling

✔ Oestrogeendominantie & progesterontekort

De HbA1c-test kan een handige eerste screening zijn, maar voor een vollediger beeld zijn nuchtere insuline, HOMA-IR of een OGTT nauwkeuriger.

Wat kun je ZELF doen als je PCOS hebt?

• Leefstijlinterventies

• medicatie en/of suppletie

Bron: Legro et al. (2013). Lifestyle modification in PCOS. JCEM, 98(12), 4565-4572.

Heb jij last van menstruatieklachten? Overweeg dan eens om je insulinegevoeligheid te laten checken – het zou weleens de missing link kunnen zijn!

Team,

Hormoon Opleidingsinstituut

info@hormooninstituut.nl